Έχουν περάσει σχεδόν πέντε χρόνια από τότε που ξέσπασε η χρηματοοικονομική κρίση στον ανυποψίαστο πλανήτη, τον Αύγουστο του 2007. Σε τι κατάσταση βρίσκονται σήμερα οι ανεπτυγμένες χώρες που υπέστησαν την κρίση; Σε άσχημη, είναι η μία και μόνο απάντηση.
Από τις έξι μεγαλύτερες οικονομίες υψηλού εισοδήματος (συν την ευρωζώνη), μόνο οι ΗΠΑ και η Γερμανία κινούνται υψηλότερα από προηγούμενα επίπεδα αιχμής. Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ βρέθηκαν στο επίκεντρο των πρώτων σοκ, η ανάκαμψή τους είναι σχετικά καλή. Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν καλύτερη εμφάνιση από την ευρωζώνη, όπου η οικονομία είναι στάσιμη και το ποσοστό ανεργίας 11,1% σε σχέση με το 8,2% στις ΗΠΑ.
Οι οικονομίες μένουν στάσιμες ενώ οι στρατηγικές είναι επιθετικές. Τα υψηλότερα βραχυπρόθεσμα επιτόκια που προσφέρονται από τις κεντρικές τράπεζες οικονομιών υψηλού εισοδήματος είναι το 0,75% τη ΕΚΤ. Η Ιαπωνία, οι ΗΠΑ και η Βρετανία εξακολουθούν να έχουν τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα.
Ο David Levy της Jerome Levy Forecasting Center χαρακτηρίζει αυτήν τη σύμπραξη υποτονικών οικονομιών με τεράστια μέτρα στήριξης «συγκρατημένη βαθιά ύφεση»… Σημαίνει ότι η ευρύτερη εικόνα εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από την απομόχλευση του ιδιωτικού τομέα, συγκρατημένη χάρη στη χαλαρή νομισματική πολιτική διευκόλυνσης και ισοφαρισμένη από τη μόχλευση των κρατικών ισολογισμών. Η προθυμία των αρχών να αποδεχτούν αυτές τις συγκυρίες, παρά τις ανόητες επικρίσεις, απέτρεψαν μια δεύτερη βαθιά ύφεση και εξακολουθούν να την αποτρέπουν.
Ωστόσο, ορισμένοι παρατηρητές αρχίζουν να δυσφορούν με αυτές τις στρατηγικές. Στην ετήσια έκθεσή της, η Bank for International Settlements ισχυρίζεται ότι χρειάζονται νομισματική και δημοσιονομική αυστηρότητα στις οικονομίες υψηλού εισοδήματος. Όμως, δεν παρουσιάζει μια συγκεκριμένη ανάλυση για τις επιπτώσεις. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι τα δημοσιονομικά ελλείμματα που χρηματοδοτούνται σχεδόν αυτόματα στις μεγάλες οικονομίες πρέπει να γίνουν ακόμη μεγαλύτερα γιατί πρέπει και να διευκολύνουν την απομόχλευση και να διατηρήσουν τη ζήτηση. Η μόνη άλλη δυνατή λύση για την επιτάχυνση της απομόχλευσης είναι η μαζική χρεοκοπία, δηλαδή η βαθιά ύφεση (depression). Αλήθεια, αυτό θέλει η BIS;
Γνωρίζουμε ότι οι μεγάλες χρηματοοικονομικές κρίσεις δημιουργούν μακροχρόνιες σκιές, ειδικά σε χώρες με υποτονικούς ρυθμούς ανάπτυξης, που καθυστερούν την απομόχλευση. Η κρατική πολιτική πρέπει να διατηρεί τη ζήτηση και να διευκολύνει την απομόχλευση. Αυτό σημαίνει επιθετικές νομισματικές και δημοσιονομικές στρατηγικές και επιτάχυνση της αναδιοργάνωσης του ιδιωτικού τομέα.
Η κυβέρνηση Obama το επιχείρησε, αλλά δεν ήταν αρκετά επιθετική εξαιτίας των αντιστάσεων των ρεπουμπλικανών. Όμως, αν οι ΗΠΑ αποφύγουν τον δημοσιονομικό γκρεμό θα πρέπει να ακολουθήσει μια μέτρια ανάκαμψη καθοδηγούμενη από τον ιδιωτικό τομέα. Όταν διασφαλιστεί αυτή η ιδιωτική ανάπτυξη, θα μπορέσει να ξεκινήσει η σοβαρή δημοσιονομική προσαρμογή. Η λιτότητα πρέπει να ακολουθεί μια εύρωστη ανάκαμψη, όχι να προηγείται.
Δυστυχώς, οι ΗΠΑ δεν είναι η μόνη μεγάλη οικονομία με προβλήματα. Η κρίση έχει προκαλέσει επίσης βαθύ ρήγμα στην ευρωζώνη, στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον πλανήτη. Η αδυναμία της να σχεδιάσει μια αντίδραση εγγυάται την αναταραχή. Οι ρυθμιστές φοβούνται περισσότερο το «κακό παράδειγμα» από τον πανικό. Γι’ αυτό και είναι πιθανό να βλέπουμε κύματα κρατικών και τραπεζικών κρίσεων, που θα καταλήξουν σε ελέγχους κεφαλαίων και σε διάλυση της ευρωζώνης.
Η υπερβολική ρύθμιση ούτε αναγνωρίζει ούτε επιλύει τις μετά την κρίση προκλήσεις. Η καρδιά στην επίλυση του προβλήματος είναι επιτάχυνση της απομόχλευσης, με παράλληλη προώθηση της ανάκαμψης. Με αυτά τα δεδομένα, οι πολιτικές που εφαρμόζονται τώρα απέχουν πολύ από το επιθυμητό.
ΠΗΓΗ: FT.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου